واحدهای اندازه گیری فشار

واحدهای اندازه گیری فشار

تا قبل از 1971، واحد فشار در سیستم بین المللی یکاها (SI) ، نیوتن بر متر مربع  (N/m2) بود ولی پس از آن به پاسکال (Pa) که مساوی با N/m2 بود تغییر نام داد. این تغییر نام به افتخار ریاضیدان، فیزیکدان، مخترع، نویسنده و فیلسوف کاتولیک فرانسوی با نام بلیز پاسکال  که در قرن هفده میلادی می زیست  انجام شد ولی هنوز در بسیاری کشورها بالخصوص بطور گسترده در آمریکا و کانادا از واحد پوند بر اینچ مربع (psi)‌ برای بیان فشار استفاده می کنند.

در مانومترها فشار براساس توانایی اش در جابجایی ستون مایع موجود در آن بیان می شود، بطور مثال برحسب میلی متر آب یا میلی متر جیوه. چون جیوه چگالی بیشتری نسبت به آب دارد، معمولا مانومترهای ساخته شده بر اساس ستون جیوه در یک فشار معین، کوتاهتر و کوچکتر هستند. ولی بایستی توجه داشت که چگالی سیال موجود در مانومتر و شتاب جاذبه (g) از یک محل به محل دیگر تفاوت می کند و در نتیجه بر روی مقدار خوانده شده فشار تأثیر می گذارد.

معمولا در کشورهای جهان، فشار خون برحسب میلی متر جیوه (mmHg)  ، فشار شش ها برحسب سانتی متر آب (cmWC) و فشار گاز طبیعی موجود در لوله ها برحسب اینچ آب (inWC)  بیان می شوند(منظور از WC ستون آب است).

در سیستم های خلأ، معمولأ از واحدهای Torr ،micron و inHg برای بیان مقدار خلأ استفاده می شود. Torr یک یکای غیر SI است و برابر 322/133 پاسکال و تقریبأ 1 میلی متر جیوه است .

1 Torr= 133.322 pa =1 mmHg

 منظور از micron نیز میکرومتر جیوه است. معمولأ Torr و micron فشار مطلق و inHg فشار سنجش را بیان می کنند.

فشار اتمسفر معمولأ برحسب کیلو پاسکال (kpa) یا اتمسفر (atm) بیان می شود ولی در اندازه شناسی آمریکایی ترجیح می دهند از واحدهای هکتو پاسکال(hpa)‌ و میلی بار(mbar) استفاده کنند.

 1 hpa= 1 mbar=100 pa

در سایر سیستم های غیر از SI برای بیان فشار از واحدهای دیگری که خیلی متداول نیست و یا منسوخ شده است استفاده می شده یا هنوز استفاده می شود. در سیستم cgs (سیستم سانتی متر – گرم- ثانیه) برای بیان فشار از واحد باراد (بانوشتار فرانسوی Barye) و مخفف Ba استفاده می شود و

1 Ba=0.1 Pa

 است.

در سیستم mts (متر- تن- ثانیه)  برای بیان فشار از واحد  Pieze با مخفف Pz  استفاده می شود که تا قبل از  1955 میلادی در شوروی (سابق) متداول بود استفاده می شود

 1 Pz =1 kpa

است.

در برخی کارردهای به خصوص صنعتی نیز از کیلوگرم بر سانتی متر مربع (kg/cm2) یا کیلوگرم بر متر مربع) (kg/m2 یا سایر مشتقات مشابه برای بیان فشار استفاده می شود. منطق این واحد براساس نیروی اعمالی بر یک سطح مقطع که تعریفی از فشار است می باشد (P=F/A) و منظور از کیلوگرم  ، کیلوگرم- نیرو (kg-force)‌ است. کاربرد کیلوگرم برای بیان مقدار نیرو در سیستم SI ممنوع است و بایستی از نیوتن (N) برای بیان نیرو استفاده شود.